Witamina K - właściwości

Nie sposób wyobrazić sobie zdrowej diety bez odpowiedniej podaży witamin i składników mineralnych. Znajomość właściwości poszczególnych substancji i ich wpływu na organizm nierzadko pozostawia jednak wiele do życzenia. Tylko nieliczni interesują się kwestią żywienia na tyle, by bezbłędnie wymienić rolę poszczególnych witamin w ciele człowieka. O ile bardziej znane witaminy, takie jak A lub C, pojawiają się w reklamach suplementów diety, inne witaminy, zwłaszcza witamina K, pozostają na uboczu, mimo iż są ważne dla zdrowia.

Czym jest witamina K?

Witamina K, znana również jako menadiol, menadion lub fitomenadion, to tak naprawdę grupa związków chemicznych, obejmująca witaminy K1, K2 i K3. Związki te są rozpuszczalne w tłuszczach, ale nierozpuszczalne w wodzie. Jak dotychczas ustalono, witamina K1 to odporna na działanie temperatury ciecz o jasnożółtej barwie. Substancja ta występuje głównie w żywności pochodzenia roślinnego. Natomiast witamina K2 znajduje się zarówno w produktach roślinnych, jak i zwierzęcych.

Funkcje witaminy K

Menadiol pełni istotną rolę w organizmie człowieka poprzez oddziaływanie na krzepliwość krwi i uczestniczenie w homeostazie wapnia, czyli utrzymywaniu odpowiedniego poziomu wapnia w organizmie. Wiele wskazuje na to, że witamina K ma udział także w procesie mineralizacji tkanek, warunkując tym samym właściwe funkcjonowanie układu kostnego. Ponadto witamina ta chroni noworodki przed skazą krwotoczną.

Najważniejszą funkcją witaminy K jest jednak zapewnienie odpowiedniej krzepliwości krwi, ponieważ hemostaza, czyli zdolność ciała do samoistnego tamowania krwotoku, chroni przed zagrażającymi zdrowiu obfitymi krwawieniami.

Niedobór menadiolu

Witamina K występuje w dużych ilościach w zielonych liściastych warzywach, jajach, wątrobie, serze i awokado. Witamina ta jest obecna także w groszku, soi, pomidorach i truskawkach. Jeśli wyżej wymienione produkty nie występują w codziennej diecie lub są obecne w jadłospisie w niewielkich ilościach, może dojść do niedoboru witaminy K. Zbyt niska podaż menadiolu może być również wynikiem zaburzeń wchłaniania witaminy K u osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, nadużywania środków farmakologicznych lub spożycia zjełczałych tłuszczów.

Niedobór witaminy K objawia się biegunką, wydłużeniem czasu gojenia się ran, obfitymi miesiączkami, krwawieniami z nosa, pojawieniem się sińców nawet po delikatnym uderzeniu i ogólnym osłabieniem krzepliwości krwi.

Witamina K u niemowląt

Wysokie ryzyko wystąpienia niedoboru witaminy K występuje u niemowląt, ponieważ witamina ta tylko w ograniczonym stopniu przenika przez łożysko do rozwijającego się płodu. Podatność na braki menadiolu zwiększa się ponadto u dzieci karmionych piersią w związku z niską zawartością witaminy K w mleku matki i znacznym zużyciem jej zapasów przez noworodka tuż po porodzie. Aby przeciwdziałać niedoborom witaminy K u niemowląt karmionych piersią, po urodzeniu podaje się noworodkom jednorazową makrodawkę tej witaminy i przez trzy pierwsze miesiące życia dziecka prowadzi się suplementację menadiolu w mikrodawkach. Jeśli dziecko jest karmione mlekiem modyfikowanym, otrzymuje tylko jednorazową dawkę witaminy K. Dalsza suplementacja nie jest konieczna.

Witamina K należy do substancji, które mają ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Niedobór menadiolu może mieć poważne skutki dla zdrowia, przy czym – co warte podkreślenia – niewskazana jest również nadmierna podaż witaminy K, wywołująca uczucie gorąca i poty. Dobrą wiadomością jest fakt, iż zarówno niedobór, jak i nadmiar witaminy K to stosunkowo rzadkie zjawisko.