Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Konin: Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Czym jest depresja, jakie są objawy depresji, jak ją leczyć? Rozmowy z ekspertami

Bartłomiej Bolczyk
Bartłomiej Bolczyk
23 lutego to Dzień Walki z Depresją
23 lutego to Dzień Walki z Depresją pixabay
23 lutego obchodzony jest Dzień Walki z Depresją. Choroba ta dotyka coraz większe rzesze osób, ale w wielu kręgach wciąż stanowi tabu, co utrudnia jej diagnostykę i leczenie. Porozmawialiśmy z ekspertami, którzy przybliżyli nam temat depresji.

Depresja wydaje się być tematem, który zdołał przebić się do masowej świadomości na tyle, żeby nie była bagatelizowana, a jednak w społeczeństwie wciąż można zaobserwować spore braki w wiedzy na jej temat. Zwłaszcza w internecie zdarza się trafić na komentarze lekceważące czy wykpiwające depresję. To odwraca uwagę od problemu, który niestety z roku na rok staje się coraz poważniejszy.

Czym jest depresja?

Depresja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych, według podręczników nawet do 1,5 mln osób dorosłych w populacji Polski. To dane sprzed pandemii, więc teraz chorych jest zapewne dużo więcej. 3 typowe objawy depresji to obniżenie nastroju, utrata zainteresowań i odczuwania przyjemności oraz brak energii, prowadzący do obniżenia aktywności. Pośród innych objawów wymienia się niską samoocenę, poczucie winy, myśli i tendencje samobójcze, zaburzenia snu, zmniejszony apetyt czy pogorszenie koncentracji

- wylicza Jakub Wójcik, lekarz z Konina, który pracuje w Wielkopolskim Centrum Neuropsychiatrycznym im. Oskara Bielawskiego w Kościanie.

W latach 2016-2020 istniał rządowy program, mający na celu przede wszystkim zwiększenie świadomości społeczeństwa, opracowanie standardów postępowania w przypadku depresji i docieranie do poszczególnych grupy ryzyka. Niestety, w dobie pandemii profilaktyka i leczenie depresji zeszły na dalszy plan, dlatego doktor Wójcik tym bardziej przestrzega przed lekceważeniem jej objawów i zaleca natychmiastowe zgłoszenie się do specjalisty, gdy tylko pojawią się one u nas lub u naszych najbliższych.

Depresja jest chorobą wynikającą z dysfunkcji w zakresie neuroprzekaźnictwa w określonych strukturach mózgu, więc pod względem biologicznym jest taką samą chorobą jak choćby nowotwór. Nie ma jednak prostego przełożenia np. wyniku badania laboratoryjnego czy obrazowego na diagnostykę depresji, więc badanie całości populacji nie jest możliwe. Trzeba zachować zwiększoną czujność i jeśli cokolwiek podejrzewamy u siebie czy członka rodziny, to musimy szukać pomocy

- podkreśla Jakub Wójcik.

- Do poradni zdrowia psychicznego można iść bez skierowania od lekarza rodzinnego. Główną barierą jest dostęp do specjalistów i niski poziom edukacji społeczeństwa, który powoduje, że ludzie mają ogromne opory przed pójściem do psychiatry. Na szczęście podejście ludzi się zmienia - dodaje lekarz.

Otoczenie ma wpływ na zdrowie psychiczne

Na nasze zdrowie psychiczne wpływa całe mnóstwo czynników, pośród których często zapomina się o otaczającej nas przestrzeni – w tym o miejscu zamieszkania. Uwagę na otoczenie jako czynnik mogący sprzyjać rozwojowi (lub zapobieganiu) depresji zwraca Justyna Król, założycielka Pracowni Miejskiej w Koninie, ekspertka w dziedzinie foresightu miejskiego, a także badaczka zależności pomiędzy miastem a psychiką.

Rośnie liczba i zakres badań, które sprawdzają w jaki sposób nasze otoczenie wpływa na zdrowie psychiczne. Im więcej tych badań się pojawia, tym więcej pojawia się niuansów, które mogą zadawać kłam stereotypowemu myśleniu, że na wsi jesteśmy zdrowsi, a w mieście cierpimy na więcej schorzeń czy dolegliwości i zaburzeń psychicznych

- mówi Justyna Król.

- Miasta wpływają na nasze zdrowie psychiczne na wiele różnych sposobów, zarówno oczywistych, jak i zupełnie nie. Do tych najbardziej intuicyjnych i takich, które łatwo przychodzą do głowy, należy chociażby dostęp do terenów zielonych i przestrzeni do rekreacji. Mniej oczywistą rzeczą jest np. zanieczyszczenie światłem. Są takie części miast, a wręcz całe miasta, w których w nocy wcale nie robi się dużo ciemniej niż za dnia. Latarnie uliczne, oświetlenie z reklam i neonów są na tyle silne, że wpadając przez okno zaburza nasz sen. A relacja między zdrowym snem a zdrowiem psychicznym ma znaczenie i oparcie w literaturze naukowej - dodaje ekspertka.

Najbardziej narażone grupy

Depresja może dotknąć każdego, niezależnie od płci, wieku czy statusu materialnego, ale mimo to wyróżnia się grupy ryzyka, najbardziej narażone na zachorowanie. To przede wszystkim młodzież oraz osoby starsze.

Należy być szczególnie czujnym u osób powyżej 65. roku życia, bo u nich obraz depresji może się nakładać na inne choroby neuropsychiatryczne – np. otępienie. Drugą grupą, przy której musimy być szczególnie czujni jest młodzież. Psychiatria dziecięca w Polsce właściwie nie istnieje, poza największymi miastami nie ma dostępu do specjalistów, a izolacja i tryb życia w pandemii negatywnie wpływają na zdrowie psychiczne, zwłaszcza u młodych ludzi. Ten problem oczywiście narasta od wielu lat, ale pandemia tylko go pogorszyła

- mówi Jakub Wójcik.

To jest obszar, który powinien być na krótkiej liście priorytetów we wszystkich miastach, bo niestety miasta w Polsce, w ogóle służba zdrowia w Polsce w kontekście zdrowia psychicznego, zwłaszcza dzieci i młodzieży jest w bardzo trudnej sytuacji. W konsekwencji liczba prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży w Polsce plasuje nas w czołówce światowej pod tym względem

- zauważa Justyna Król.

Na śmiertelność depresji zwraca też uwagę doktor Wójcik.

Pomiędzy 40% a 80% chorych na depresję ma myśli samobójcze, do 60% podejmuje próby samobójcze, a u 15% są one skuteczne. Jest to o tyle tragiczne, że leczenie depresji jest skuteczne, leki są nowoczesne i jest ich bardzo dużo. Można je dobrać do chorego niemalże indywidualnie, to znaczy jest bardzo dużo grup leków, różniących się trochę profilem działania – np. część pomoże w depresji z towarzyszącym przewlekłym bólem, a inne w depresji z lękiem czy zaburzeniami snu.

Jak Konin walczy z depresją?

Poprosiliśmy naszych ekspertów o ocenę Konina na froncie walki z depresją. Doktor Wójcik skomentował projekt utworzenia w naszym mieście Centrum Zdrowia Psychicznego, o którym niedawno poinformował prezydent Korytkowski.

Ten pomysł wiąże się z systemową reformą psychiatrii, która opiera się właśnie na powszechnym dostępie do Centrów Zdrowia Psychicznego. W niektórych miasta trwa już pilotaż i szczerze mówiąc wśród psychiatrów, z którymi rozmawiałem, opinie są podzielone - pomysł na papierze wygląda dobrze, ale barierą może okazać się znowu dostęp do specjalistów. Miasto takie jak Kościan ma 20 tysięcy mieszkańców i ogromny szpital psychiatryczny w mieście, a w dużo większym Koninie nie ma nawet oddziału w szpitalu somatycznym, co pewnie dodatkowo nie ułatwia dostępu do psychiatrów. Niestety, sytuacja wygląda podobnie w większości polskich miast. Jeszcze gorzej jest w psychiatrii dziecięcej: w całej Wielkopolsce są zaledwie dwa oddziały

- opowiada lekarz.

Z kolei Justyna Król zwraca uwagę, że Konin mógłby wziąć przykład z Gdańska, który w coraz bardziej śmiały sposób przygląda się temu, jak miasto może wspomóc zdrowie psychiczne mieszkańców, w szczególności młodzieży.

Jeśli chodzi o Konin, to czas byłby pokusić się o tego typu analizy i badania: jaki mamy dostęp do terenów zielonych, jakie mamy zanieczyszczenie światłem i hałasem, ile mamy przestrzeni otwartych, wspólnych, ułatwiających budowanie relacji. Jest gros czynników, które wpływają na to czy miasto sprawia, że nasze zdrowie psychiczne ma szanse kwitnąć, czy też, że miasto stawia kolejne wyzwania przed naszym zdrowiem psychicznym. O jednoznaczną ocenę Konina tutaj trudno. To też jest duże wyzwanie na poziomie ogólnokrajowym, bo niestety wciąż mamy mało danych na ten temat, ale może nasza rozmowa jest dobrą okazją do tego, by jasno i śmiało postawić pewne pytania i w konsekwencji podjąć zdecydowane działania w kierunku poprawy sytuacji

- ma nadzieję Justyna Król.

Pomoc przy depresji

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia, do 2030 roku depresja będzie najczęściej występującą chorobą na świecie. Pomimo powszechności schorzenia, aż 81% badanych twierdzi, że depresja jest przypadłością wstydliwą. To jednak nieprawda i jak zauważył doktor Wójcik podejście ludzi, na szczęście, zaczyna się zmieniać.

Podajemy kilka telefonów, które mogą okazać się pomocne w walce z depresją:

  • 116 123 Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym, bezpłatnie, 14:00 - 22:00.
  • 116 111 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, bezpłatnie, czynny całą dobę.
  • 800 108 108 Telefon wsparcia, bezpłatnie pon.- pt. 14:00 - 20:00.
  • 800 121 212 Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, bezpłatnie, czynny całą dobę.
  • 22 594 91 00 Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji, śr. - czw., 17:00 - 19.00.
  • 22 635 09 54 Telefon zaufania dla osób starszych, pon., śr., czw. 17:00 - 20:00.
  • 63 243 67 67 Poradnia zdrowia psychicznego w Koninie, rejestracja pon. - sob. 7:00 - 20:00
  • 63 245 47 10 Konińskie Centrum Zdrowia Psychicznego, pon. - pt. 9:00 - 17:00
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na konin.naszemiasto.pl Nasze Miasto