Jak podaje dermatolog, Bartosz Pawlikowski, co roku odnotowuje się ok. 133 000 zachorowań na czerniaka na świecie, w tym 2000 w Polsce. – Zachorowalność na ten nowotwór jest podobna u obu płci – zaznacza lekarz. Czym objawia się ta powszechna choroba nowotworowa i jak sprawdzić, czy posiadane znamię jest groźne?
Rodzaje znamion
Znamiona są wrodzonymi nieprawidłowościami skóry wynikającymi z niewystarczającej lub nadmiernej ilości składników tkankowych. Przeważnie wykształcają się wraz z wiekiem i pozostają widoczne przez całe życie. Mogą one różnić się kształtem, rozmiarem i kolorem oraz występować na dowolnej części ciała. Pod wpływem promieniowania słonecznego lub podrażnienia mechanicznego mogą się przekształcić w nowotwór złośliwy skóry, czyli czerniaka.
Wyróżnia się dwa rodzaje znamion – melanocytowe i komórkowe. Pierwsze z nich nie wiążą się z żadnymi dolegliwościami i wyróżniają się różną barwą i kształtem. Są one płaskie i zmieniają rozmiar wraz ze wzrostem ciała. Do grupy tej należą tzw. znamiona błękitne – w kolorze od jasnoniebieskiego do czarnego. Występują najczęściej na kończynach i twarzy. Tymczasem znamiona komórkowe charakteryzują się różnym kształtem – mogą przybierać formę małych guzków, brodawek czy też płaskich plamek.
Samodzielne badanie znamion
‒ Czerniak bywa podstępny i nie zawsze objawia się ciemnym zabarwieniem i dużą wielkością czy powierzchnią – tłumaczy specjalista. Jak dodaje, najlepiej polegać na zasadzie ABCDE (ang. asymmetry, border, color, diameter, evolving), oznaczającej asymetrię, brzegi, kolor, średnicę i uwypuklenie. ‒ Kierując się tą regułą, oglądamy zmiany pod kątem uroku i jeśli jakaś wygląda wyjątkowo nieładnie, udajemy się do lekarza celem wykonania badania dermatoskopowego czasami połączonego z biopsją – mówi ekspert.
Naszą uwagę zwrócić więc powinno znamię niesymetryczne, którego jedna połowa różni się od drugiej, o niejednolitej barwie i nieregularnych krawędziach, o średnicy powyżej 5 mm lub takie, które zmienia się wraz z czasem – zmienia kolor, uwypukla się czy też powiększa.
Oprócz metody ABCDE często stosowana jest także metoda „brzydkiego kaczątka”. Dana osoba posiada zwykle znamiona o podobnym kształcie, kolorze i wielkości. Tymczasem znamię, które jest inne od pozostałych („brzydkie kaczątko”) może być niebezpieczne. – Czerniak jest uleczalny, lecz bardzo ważne jest jego wczesne rozpoznanie – mówi dermatolog. – Odsetek wyleczeń i czas przeżycia po wykryciu i leczeniu, nawet tym radykalnym (chirurgia, chemioterapia i radioterapia), jest zależny od zaawansowania klinicznego – dodaje dr Pawlikowski.
Badanie znamion przez dermatologa
Chociaż rak skóry dotknąć może każdego, istnieją ludzie, którzy na jego rozwój narażeni są szczególnie, a mianowicie osoby o konkretnych uwarunkowaniach genetycznych, regularnie korzystające z solarium, o jasnej cerze i podatne na poparzenia słoneczne. Aby jak najskuteczniej kontrolować znamiona, warto od czasu do czasu udać się do dermatologa.
W celu oceny znamion na skórze pacjenta, stosuje się badanie dermatoskopowe. W jego trakcie lekarz oświetla znamię i ogląda je w dużym powiększeniu, zwracając szczególną uwagę na cechy ABCDE. W przypadku podejrzenia zmian patologicznych znamię jest usuwane i poddawane badaniu histopatologicznemu. Wizytę kontrolną warto odbywać przynajmniej raz w roku – najlepiej po okresie letnim. Osoby szczególnie narażone na rozwój czerniaka powinny udawać się do dermatologa częściej. Należy pamiętać, że w 1 na 4 przypadki rak skóry rozwija się z już istniejących znamion na skórze.
Te produkty powodują cukrzycę u Polaków
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?