Czy pamiętacie, że Spycimierz należał do 1999 do województwa konińskiego?

Ta historia nadaje się na scenariusz do filmu. Jego bohater byłyby zbiorowy. Byliby nim mieszkańcy małej miejscowości, którzy tylko i wyłącznie z miłości do przepięknej miejscowej tradycji, co roku na jej ulicach układali kwietne dywany. I pewnego razu, te dywany trafiły na listę UNESCO. Dziś coraz częściej mówi się o lokalnych ojczyznach, o pielęgnowaniu miejscowych tradycji. Wiele także robi się by je podtrzymać, przypomnieć i na nowo pokochać. Tyle, że tow wszystko robi się dziś, bo aktualnie trwa na to swoista moda. Tymczasem kwietne dywany w Spycimierzu powstawały już wtedy, gdy modne były wielkie miasta i ich kultura, a o prowincji nikt nie chciał nawet słuchać.

Na procesji w Spycimierzu byłam raz w życiu,. Było to rok 1993, kiedy to Spycimierz należał jeszcze do ówczesnego województwa konińskiego. To co prócz dywanów kwiatowych utkwiło mi mocno w pamięci tamtego dnia, to fakt, że mieszkańcy Spycimierza opowiadali o nim z wielką, naturalną dumą. Mówili, że jest jedną z najstarszych miejscowości w Polsce i że do dziś można dopatrzeć się w nim struktur pradawnego podgrodzia. Nazwa miejscowości pochodzi od męskiego imienia słowiańskiego Spycimir, które występuje również w formie Spycimierz. Miejscowość w staropolskiej formie Spicimir notuje Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116.

Wieś położona jest na południe od Uniejowa. W średniowieczu istniał tu gród, wspomniany w kronice Galla Anonima, zbudowany w miejscu, w którym krzyżowały się szlaki piesze: z Pomorza na Ruś oraz z Łęczycy do Kalisza. Był to obiekt pierścieniowaty, o stosunkowo niewielkich rozmiarach. Urządzenia obronne składały się z wału drewniano-ziemnego o konstrukcji rusztowej, zwieńczonego drewnianym ostrokołem. W grodzie tym w toku walk ze Zbigniewem Bolesław Krzywousty więził arcybiskupa Marcina, stronnika swego brata. Warownia spicymierska była siedzibą kasztelana i przetrwała w tym charakterze do początków XIV stulecia, czyli do przejścia grodu w prywatne ręce. Gall Anonim odnotował, że pod Spicymierz w 1108 r. latem zapuścił się zbrojny oddział Pomorzan. Spicymierz wymieniony jest także w bulli papieża Innocentego II w 1136 r. jako gród książęcy. Spycimierz uzyskał lokację miejską około 1357 roku, zdegradowany po 1450 roku[1]. Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie szadkowskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku.

Spycimierz najbardziej znany jest z dywanów kwiatowych, które członkowie miejscowej parafii od dziesięcioleci układają na procesję Bożego Ciała.W 2018 roku tradycja ta została wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W marcu 2020 roku Polska zgłosiła tradycję dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała w Spycimierzu oraz w czterech wsiach w województwie opolskim do wpisu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości prowadzoną przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury UNESCO.

15 grudnia 2021 r. Komisja oceniająca UNESCO wydała dokument zawierający rekomendacje do wpisu na Listę w 2021 r. Komisja pozytywnie zarekomendowała wpisanie tradycji dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Nastąpiło to podczas XVI sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Paryżu, w dniach 13–18 grudnia 2021 r.

Historia dywanów kwiatowych w Spycimierzu sięga trudnego do sprecyzowania okresu. Wprawdzie najstarsza pisemna relacja o tym zwyczaju pochodzi z kroniki parafialnej z 1957 roku ale przekaz ustny jest znacznie starszy. Za najstarszy należy uznać legendę o pojawieniu się tego zwyczaju wraz z powrotem żołnierzy napoleońskich do rodzinnej wsi. Skład dywanów kwiatowych zmieniał się i ewoluował na przestrzeni lat. Na początku używano żółtego piasku i gałązek, więc dawna dekoracja była skromna. Później zaczęto używać kwiatów, a obecny sposób ubierania traktu ukształtował się po 1945 roku. Kolorowy dywan z żywych kwiatów układany jest przez parafian wzdłuż drogi Bożego Ciała, która ma około 2 km długości. Uroczysta procesja przechodzi po nim o godz. 17:00.

Dziś Spycimierz to wieś, jednak dawniej był miastem. Dziś to miejscowość położona w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, w gminie Uniejów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.