Jak dzielić się 1 procentem

Niemal wszyscy wiemy, że jedną setną swej podatkowej należności dla państwa możemy dać organizacjom, działającym na rzecz społeczeństwa. Jednak ciągle niewielu z nas to robi. Może dlatego, że nie zna zasad, a są one bardzo proste. Nie brakuje osób, które marzą o możliwościach dzielenia tego jednego procenta na rzecz kilku organizacji. Niestety, takiej szansy jeszcze ustawodawca nie dał.

Szczegóły dotyczące przekazywania 1 procenta podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego za pośrednictwem urzędów skarbowych zawiera specjalny komunikat Ministerstwa Finansów. Nowe reguły obowiązują od początku ubiegłego roku.

Urząd wyręcza podatnika,
ale nie we wszystkim

Zmiana zasad zasilania kont organizacji pożytku publicznego 1 procentem podatku należnego z zeznań podatkowych składanych przez osoby fizyczne została wprowadzona ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. Celem tych zmian było uproszczenie mechanizmu alokacji 1 procenta przez darczyńców, polegające na tym, aby to urząd skarbowy, a nie podatnik dokonywał wpłaty na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego. Takie postulaty wielokrotnie składano już dużo wcześniej.
Powyższa zmiana zasad przekazywania wpłat z tytułu 1 procenta nie oznacza jednak, że darczyńcy zostali pozbawieni prawa do swobodnego ich przekazania. Nadal podatnik decyduje, czy chce wspomóc cele statutowe organizacji pożytku publicznego, której z nich oraz jaką kwotą. Taka sama reguła obowiązywała w poprzednim stanie prawnym. Zgodnie z obowiązującym do końca 2006 r. art. 27d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz odpowiednio art. 14a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zmniejszenie podatku należnego przysługiwało z tytułu dokonania wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zatem wprowadzona zmiana dotyczy jedynie mechanizmu przekazywania 1 procenta. Nie ogranicza natomiast prawa podatnika do obdarowywania organizacji pożytku publicznego. Nie pomniejsza również roli, jaką organizacje pożytku publicznego odgrywają w życiu społecznym – czytamy na stronie internetowej Izby Skarbowej w Gdańsku: www.is.gdansk.pl.
Teraz, w obecnym stanie prawnym, podatnik, który chce podzielić się procentem swojego podatku z organizacją pożytku publicznego, nie musi sam dokonywać wpłaty na jej konto. Jedynie, w składanym przez siebie zeznaniu podatkowym (PIT-28, PIT-36, PIT 36L, PIT-37, PIT-38) podaje wysokość wnioskowanej (zadeklarowanej) wpłaty (która nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej 1 procentowi podatku należnego) oraz dane pozwalające na właściwe zidentyfikowanie organizacji pożytku publicznego, tj. jej nazwę oraz numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Tylko dla jednej organizacji

Podatnik ma prawo wybrać tylko jedną organizację, z zamieszczonych w wykazie ogłoszonym do końca roku podatkowego w drodze obwieszczenia przez ministra pracy i polityki społecznej w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości. Powyższą zmianę zasad przekazywania 1 procenta na konto organizacji pożytku publicznego odzwierciedla konstrukcja zeznań podatkowych za 2007 r.
Podatnik w składanym przez siebie zeznaniu może również podać dodatkowe informacje, które w jego ocenie mogą mieć wpływ na dystrybucję środków gromadzonych przez organizację pożytku publicznego (np. na konkretny cel). Wolę tę darczyńca może wyrazić w rubryce „Inne informacje, w tym ułatwiające kontakt z podatnikiem”, znajdującej się bezpośrednio nad wnioskiem o przekazanie 1 procenta podatku należnego, odpowiednio w następujących pozycjach: 135 w PIT-28, poz. 311 w PIT-36, poz. 10 w PIT-36L, poz. 123 w PIT-37, poz. 59 w PIT-38. Powyższe informacje zostaną przesłane organizacji pożytku publicznego przez organ podatkowy jako uszczegółowienie przekazanych kwot.
Należy jednak pamiętać, że rozdysponowanie środków przekazanych przez organ podatkowy pozostaje w wyłącznej gestii organizacji pożytku publicznego i powinno odbywać się w zgodzie z przedmiotem działalności organizacji określonym w statucie oraz z przepisami prawa powszechnie obowiązującego.

Kto może przekazać?

Oto szczegółowe zasady przekazywania jednej setnej podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (w skrócie opp): cząstkę swej należności wobec Skarbu Państwa może przekazać OPP: podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, albo: opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; objęty liniową, 19 – procentową stawką podatku; uzyskujący dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych.
Warto wiedzieć, że 1 procent można przekazać tylko w zeznaniach podatkowych złożonych w terminie; w przypadku niezgodności numeru KRS i nazwy organizacji w zeznaniu podatkowym, podatnik zostanie wezwany do złożenia wyjaśnień.

Sprawdź, komu możesz dać...

Najpierw należy wybrać organizację pożytku publicznego, na rzecz której chcemy przekazać 1 procent podatku. Trzeba sprawdzić, czy wybrana organizacja pożytku publicznego znajduje się na liście organizacji uprawnionych do otrzymywania 1 procenta podatku, a więc: posiada status OPP na dzień 30 listopada 2007 r.; nie prowadzi działalności gospodarczej, polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami. Wybrana opp musi figurować w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski z dnia 31 grudnia 2007 r. (Nr 99, poz. 1078) – w załączniku do Obwieszczenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2007 r. w sprawie wykazu organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 listopada 2007 r.
Po dokonaniu tych sprawdzeń należy wypełnić odpowiednią rubrykę w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28, PIT-36, PIT- 36L, PIT-37 lub PIT – 38. Wpisać należy nazwę organizacji pożytku publicznego, jej numer KRS (Krajowego Rejestru Sądowego) i kwotę, którą chcemy przekazać na rzecz tejże organizacji. Kwota nie może przekraczać 1 procenta podatku należnego, wynikającego z zeznania podatkowego, po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.
Jak już wyżej wspomniano, podatnik może także zamieścić dodatkowe informacje, dotyczące jego preferencji co do rozdysponowania środków z 1 procenta przez organizację pożytku publicznego (np. konkretny cel), w rubryce „Inne informacje”, w tym ułatwiające kontakt z podatnikiem. Resztą zajmie się urząd skarbowy. Przekaże łączną kwotę, którą podatnicy przekazali danej organizacji, na jej konto.

Potrzebujących mnóstwo,
darujących niewielu

W całym kraju funkcjonuje ponad 5600 organizacji, uprawnionych do otrzymywania 1 procenta podatku. Numery rachunków bankowych opp, zgłaszane w urzędach skarbowych podczas rejestracji, służą do rozliczeń podatkowych, a nie przyjmowania darowizn. Dlatego Ministerstwo Finansów zwróciło się z prośbą do przedstawicieli tych organizacji o złożenie w terminie do dnia 20 listopada 2007 r. naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwego ze względu na siedzibę opp, informacji zawierającej numer jednego rachunku bankowego, właściwego do przekazywania zadeklarowanych przez podatników darowizn.
Jak wynika z analiz Ministerstwa Finansów, wiedza społeczeństwa na temat obdarowywania opp cząstką swego podatku jest duża. Mało osób jednak to robi. Na szczęście, wzrasta odsetek korzystających z tej możliwości. Za 2004 rok – 2,8 procent (ponad 680 tysięcy podatników w Polsce), za 2005 rok – 6 procent, za 2006 r. – 13 procent wszystkich podatników w kraju przekazało opp jeden procent swej należności podatkowej.

Czym się zajmuje organizacja pożytku publicznego

Jest to instytucja, która cały swój dochód przeznacza np.:
• na pomoc potrzebującym, osobom niepełnosprawnym, na ochronę czy promocję zdrowia
• wspieranie nauki, edukacji, wychowania, kultury, sztuki, religii, ekologii, ochrony zwierząt
• wspomaganie rozwoju lokalnego, sportu, turystyki
• pomaganie bezrobotnym, dbanie o sprawy pracownicze, prawa człowieka
• podtrzymywanie tradycji narodowych
• działanie na rzecz mniejszości narodowych
• ochronę praw kobiet
• pomaganie ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych i wojen
• wspomaganie rozwoju gospodarczego
• działania na rzecz integracji europejskiej
Tu znajdziesz listę opp

Listę organizacji pożytku publicznego, uprawnionych do gromadzenia pieniędzy z 1 procentu podatku, znajdziesz w internetowych wyszukiwarkach:
• organizacji pożytku publicznego, prowadzonej przez
Ministerstwo Sprawiedliwości – www.opp.ms.gov.pl
• bazy organizacji OPP, www.bazy.ngo.pl/opp
8 serwisu departamentu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, www.pozytek.gov.pl.